طراحی و تبیین مدل پارادایمی امنیت ملی پایدار در چارچوب حکمرانی خوب با رویکرد نظری داده بنیاد

حکمرانی خوب از مهم ترین موضوعاتی است که در چند دهه اخیر در علم سیاست مطرح شده و ارتباط وثیق و تنگاتنگی با امنیت ملی دارد. دولت‌ها به عنوان بازیگران اصلی نظام بین‌الملل، توجه خاصی به امنیت ملی و به‌ویژه پایدار خود دارند؛ چرا که این امر منعکس‌کننده‌ی توانایی بقای آن‌ها به مثابه واحدهائی مستقل و سیاسی در عرصه جهانی و دارابودن حکمرانی خوب در داخل است. پرسمان اساسی در پژوهش حاضر بدین ترتیب صورتبندی می‌شود که «چه عوامل و مؤلفه‌هایی سبب‌سازِ شکل‌گیری امنیت پایدار در چارچوب و پرتوی حکمرانی خوب می‌گردد؟». با توجه به اینکه پژوهش حاضر از نوع اکتشافی مستمر داده‌ها و پارادایم غالب تفسیری-برساختی می‌باشد، بنابراین، این پژوهش فرضیه‌آزما نبوده و محقق با تجزیه‌وتحلیل داده‌های کیفی به روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد در نرم‌افزار مکس کیودا (MAXQDA 2022)، ابعاد، مؤلفه‌ها و مقوله‌های قابل‌توجه را احصاء نموده و ضمن ارزیابی و تجمیع یافته‌ها، مدل پارادایمی مورد نظر را در خصوص امنیت ملی پایدار در پرتوی حکمرانی خوب ارائه می‌نماید. این پژوهش با استفاده از روش هدفمند قضاوتی، با 25نفر از اساتید و خبرگان تا رسیدن به اشباع نظری با ابزار سنجش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انجام شد؛ که در مرحله کدگذاری باز، تعداد 254 کد اولیه شناسایی شد و در مرحله کدگذاری انتخابی، کدگذاری پیرامون مقوله محوری از طریق مقایسه مستمر، مفاهیم و مقولات پژوهش صورت گرفت و 46مفهوم در 7 بعد جمع‌بندی شد. هدف اصلی این نوشتار ارائه مدلی پارادایمیک و کارآمد است تا بتواند نقش الزامات و عوامل مختلف را در تولید امنیت ملی پایدار در پرتوی حکمرانی خوب نشانه برود. 

Knowledge of political interpretation

Vol 6, No 21, Atumn 2024

                                                    ppt 71-96 Received: 31, JUL, 2024

                                                                                                            Accepted: 05, OCT, 2024

designing and developing a paradigmatic model for Iranian sustainable national security within the framework of good governance: A grounded theory approach

Toktam nabizadeh shahri

 Mohammad tohid fam

ABSTRACT

Good governance has emerged as one of the most significant topics in political science over the past few decades, with a strong connection to national security. government, as key players in the international system, prioritize national security- particularly its sustainability- because it reflects their ability to survive as independent political entities on the global stage while maintaining effective governance at home.

The central question in this research is: ‘what factors and components contribute to achieving sustainable security within the framework of good governance? Since this is an exploratory study using continuous data collection and follows an interpretive constructivist paradigm, it does not aim to test a hypothesis. Instead, the researcher uses qualitative data analysis through grounded theory, utilizing MAXQDA 2022 software to identify and evaluate key dimensions, components, and categories. The findings are then synthesized into a proposed paradigmatic model for good governance. The study was conducted using purposive sampling, with semi- structured interviews held with 25 experts and academics until theoretical saturation was reached. During the open coding phase ,254 initial codes were identified, and through selective coding around the central theme, the concepts and categories were continuously compared and refined, leading to 46 concepts summarized into seven dimensions.

The main goal of this article is to propose a practical paradigmatic model that highlights the key requirements and factors involved in creating sustainable national security under the framework of good governance.

Keywords: national security, sustainable security, good governance, paradigmatic model, grounded

فهرست منابع

الف: فارسی

اشتراوس و کوربین (1387). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

اشتراوس، انسلم و جولیت کوربین (1394). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمه ابراهیم افشار، تهران: نی.

ببی، ارل (1381). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه رضا فاضل، جلد اول، تهران: سمت.

بوزان، باری، الی ویور و پاپ دوویلد (1386). چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمه علیرضا طیب، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

بوزان، باري(1378). مردم، دولت‌ها و هراس، ترجمه ناشر، تهران: پژوهشكده مطالعات راهبردي

بهادری، علی (1397). «پژوهش کیفی داده‌بنیاد،کدگذاری، مراحل و شیوه اجرای آن درکارورزی دانشگاه فرهنگیان»، دوفصلنامه راهبردهای نوین تربیت معلمان، سال چهارم، شماره5.

بیات، بهرام (1398). جامعه‌شناسی امنیت ملی، تهران: انتشارات دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.

داراب‌نیا، حسین کریمی فرد، جهانبخش مرادی وعلی بختیارپور (1401). « بررسی رابطه میان شاخص‌هاي حکمرانی خوب و امنیت انسانی در ایران»، فصلنامه توسعه اجتماعی، دوره17، شماره2، زمستان.

دانایی‌فرد، حسن (1388). چالش‌های مدیریت دولتی در ایران، تهران: سمت، چاپ دوم.

دانایی‌فرد، حسن و سیدمجتبی امامی (1386). استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، اندیشه مدیریت راهبردی.

دانايي‌فرد، حسن و آذر اسلامي (1390). ساخت نظريه بي‌تفاوتي سازماني: كاربرد استراتژي پژوهشي نظريه داده‌بنياد در عمل، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).

دانیالی ده‌حوض، محمود، سیدمحسن علامه و علی صفری (1397). «طراحی الگوی مدیریت جانشین‌پروری با رویکرد داده‌بنیاد»، پژوهش‌نامه مدیریت تحول، سال دهم، شماره19، بهار و تابستان.

ربیعی، علی (1383). مطالعات امنیت ملی، تهران: وزارت امور خارجه.

سردارنيا، خليل‌الله و ديگران(1388).«تأثير سرمايه اجتماعي بر حكمراني خوب»، اطلاعات سياسي- اقتصادي، شماره 260-259.

شاپوری، مهدی. موسی شفایی، مسعود و سلطانی نژاد، احمد(1396). «نسبت امنیت و توسعه؛ الزامات سیاست خارجی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال بیستم، شماره2.

شاه‌محمدی، محمد (1402). «نسبت حکمرانی و پایداری امنیت ملی جمهوری اسلامی»، فصلنامه حکمرانی متعالی،شماره14، تابستان.

صادقی جقه، سعید (1400). «سیاست‌زدگی و حکمرانی امنیت ملی؛ روندها، الگوها و پیامدها»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال بیست وچهارم، شماره اول، بهار.

الصاق، شکیبا، حسن گیوریان، محمدرضا ربیعی و مینا جمشیدی(1400). «پیچیدگی شناسایی مسایل عمومی در ایران با رویکرد داده‌بنیاد»، فصلنامه راهبرد، سال سی‌ام، شماره چهارم، اسفند.

صحرایی، علیرضا و محمودي‌نیا، امین ( 1397 ). «الگوي حکمرانی خوب: چهارچوبی براي تحلیل اقتصاد سیاسی دوران هاشمی رفسنجانی»، فصلنامه مطالعات راهبردي سیاستگذاري عمومی، شماره8 (پیاپی28).

طاهری عطار، غزاله (1389). الگوی ملت سازی در پرتوی حکمرانی خوب، رساله دکترای مدیریت دولتی، دانشگاه علامه طباطبایی.

عباس‌زاده، هادی و کامران کرمی (1390). «سرمایه اجتماعی و امنیت ملی پایدار»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، شماره اول، بهار.

فلیک، اووه (1401). نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، ترجمه الهام ابراهیمی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.

قلي‌پور، رحمت‌الله(1387). حكمراني خوب و الگوي مناسب دولت تهران : مركز تحقيقات استراتژيك و دانشگاه آزاد اسلامي.

قوامی لاهیجی، شیوا، حمیدرضا میرایی، مهدی باقری و سراج‌الدین محیی (1399). «طراحی الگوی فرایندی بازاریابی محتوا با تمرکز بر رسانه‌های اجتماعی (رویکرد کیفی)، مدیریت کسب‌وکار، شماره47، اسفند.

کریمی مله، علی (1391). «تأملی نظری در نسبت حکمرانی خوب و امنیت ملی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، شماره چهارم، زمستان.

ماندل، رابرت(1377). چهره متغير امنيت ملي، ترجمه ناشر، تهران: پژوهشكده مطالعات راهبردي.

محمدیان، ایوب و مریم خدادادبرمی (1399). «تبیین فرایند شکل‌گیری قابلیت شبکه‌ای در سازمان‌های دولتی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد»، فصلنامه مدیریت دولتی، شماره12، بهار.

مهرابی، امیر، حسین خنیفر، علی‌نقی امیری، متین زارعی و غلامرضا جندقی (1390). «معرفی روش‌شناسی داده‌بنیاد برای تحقیقات اسلامی»، مدیریت فرهنگ سازمانی، سال9، شماره29.

ميدري، احمد و جعفر خيرخواهان (1388). حكمراني خوب بنيان توسعه، تهران: مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي.

نصری، قدیر (1384). «جامعه‌شناسی امنیت ملی: مطالعه موردي جمهوري اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردي، سال هشتم، شماره2 (پیاپی 28).

نصري، قدیر (1387). مبانی هویت ایرانی، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.

هومن، حیدرعلی (1385). راهنمای عملی پژوهش کیفی، تهران: سمت.

ب: انگلیسی

Azeez, Ademola (2012), “Endangering good governance for sustainable democracy: the continuing Struggle against corruption in Nigeria”, Journal of Research in, gender and Development, December(307-314).

Buzan, B & Hansen, L. (2007); International Security, Vo III: Widening Security, SAGEPublications , London: New Delhi, Singapore.

Clarke, A. E., and Friese, C (2007) Grounded Theorizing using situational analysis, The Sage Handbook of Grounded Theory, pp.363-397.

Collins, A. (1997); The Security Dilemma and The End of The Cold War, Edingburg: Keele University Press and New York: St, Martins Press.

Glaser, B. and Strauss, A.L. (1961) The Discovery of Grounded Theory: Stratedies for Qualities , New York: Aldine der Gruter.

Huther, Jeff and Shah, Anwar (1998); World Bank, Applying a Simple Measure of GoodGovernance to the Debate on Fiscal Decentralization, pp.1-28

Kolodziej, Edward (1992); "Renaissance in Security Studies", International Studies Quarterly, Dec. 3

Krause, K & Williams M. (1996);" Broadening the agenda of security study", InternationalSecurity Review, Vol.40, No.2.

Management Journal, 49(4): 633–642.

Moller, B. (2000); " The concept of security: the pro and cons of Expansion and Contraction"Available at: www. Ciaonet.org.article/ security.

Suddaby, Roy (2006). From The Editors: What Grounded Theory is Not. Academy of

Management Journal, 49(4): 633–642.

Lincoln, Y.S. & E. Guba. 1985. Establishing Trustworthiness, Naturalist Inquiry. Newbury Park, LA ,Sage.

Strauss, Anselm L., & Corbin, Juliet (2011), Basics of Qualitative Research Grounded Theory Procedures and Techniques, Sage.