نویسندگان
چکیده
روابط ایران و عربستان سعودی به‌عنوان دو قدرت تأثیرگذار منطقه‌ای، همواره نقش تعیین‌کننده‌ای در ترتیبات امنیتی غرب آسیا داشته است. بعد از بروز تنش‌ها در روابط این دو کشور از سال 2016 درنهایت روابط به سمت عادی‌سازی پیش رفت حال این پژوهش به بررسی تأثیرات توافق ۲۰۲۳ بر تحولات امنیتی منطقه می‌پردازد. سؤال اصلی تحقیق این است که این توافق چگونه می‌تواند به بازتعریف معادلات امنیتی و شکل‌گیری نظم جدیدی در منطقه منجر شود؟ یافته‌های پژوهش بر اساس نظریه سازه‌انگاری نشان می‌دهد که روابط دو کشور در بستر تغییرات ساختاری منطقه و ادراک‌های طرفین بوده است. از یکسو، کاهش تدریجی نقش آمریکا و از سوی دیگر ظهور چین به‌عنوان بازیگر جدید، فضای مناسبی برای این تنش‌زدایی ایجاد کرده است. این تحول توانسته تأثیرات مثبتی در کاهش تنش‌ها داشته باشد. بااین‌حال، چالش‌های جدی پیش روی این روند وجود دارد ازجمله مخالفت‌های آمریکا و اسرائیل با شکل‌گیری نظم امنیتی مستقل منطقه‌ای است
Knowledge of political interpretation
Vol 7, No 22, Spring 2025
ppt 1-21 Received: 7 March 2025
Accepted: 17 May 2025
The Impact of Iran-Saudi Relations on the Security of West Asia (2023-2024)
habibollah hasankhnloo
Mohammad Shah Mohammadi
Abstract
Iran-Saudi relations, as two influential regional powers, have always played a decisive role in the security arrangements of West Asia. Following tensions in their relations since 2016, ties eventually moved toward normalization. This study examines the effects of the 2023 agreement on regional security developments. The main research question is: How can this agreement lead to the redefinition of security equations and the formation of a new order in the region?
Findings based on constructivist theory indicate that the bilateral relations have evolved within the framework of regional structural changes and the perceptions of both parties. On one hand, the gradual decline of the U.S. role, and on the other, the emergence of China as a new actor, have created a conducive environment for this détente. This shift has had positive effects in reducing tensions. However, significant challenges remain, including opposition from the U.S. and Israel to the formation of an independent regional security order.
Keywords:Iran, Saudi Arabia, Constructivism, West Asia
منابع
باقری دولت‌آبادی، علی (1401)، علل طولانی شدن مذاکرات تنش‌زدایی بین ایران و عربستان بر اساس نظریه کریستفر هیل، مطالعات سیاسی جهان اسلام، دوره 11، شماره 3، صص 96-71
بزرگمهری، مجید ؛ ناقاجانی، سمیه؛ افشار، مریم (1398)، همسویی سازمان همکاری اسلامی با عربستان سعودی برای مقابله با ایران در بحران یمن (2019-2015)، پژوهشنامه علوم سیاسی زمستان 1398 - شماره 57، صص 74-33
جعفری فر، احسان؛ دادگستر، هادی (1401)، جنگ اقتصادی آمریکا علیه چین با تأکید بر نظریه سازه‌انگاری، فصلنامه راهبرد سیاسی سال ششم، شماره 3، پیاپی 99، پاییز 1401، صص 50-29
رکابیان، رشید؛ انگزی، رسول (1400)، تأثیر همگرایی و واگرایی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی بر سیاست خارجی دولت آمریکا در قبال ایران (با تأکید بر راهکارهای رسانه‌ای)، پژوهشنامه رسانه بین‌الملل، سال ششم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1400، صص 204-179
عذیری، وحید؛ لاسجردی، حسن (1402)، ظرفیت عربستان سعودی در صلح گرایی منطقه‌ای (با تأکید بر توافق ج.ا.ایران و عربستان سعودی)، فصلنامه دانشنامه علوم سیاسی، سال سوم، شماره نهم، بهار 1402، صص 31-1
متقی، افشین (1393)، واکاوی زمینه‌های ناسازواری در روابط ایران و عربستان بر پایه نظریه سازه‌انگاری، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال سوم، شماره 12، صص 161-141
محقق، محمدحسن (1396)، فرصت‌ها و تهدیدات منطقه‌گرایی در غرب آسیا بعد از جنگ رسد و ارائه راهبردها، پایان‌نامه ارشد علوم سیاسی موسسه جامعه الصطفی العالمیه، استاد راهنما: دکتر محمد ستوده
Davies, D. (2022). The international system and the Syrian civil war: https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/00471178221097908
Divsallar, A., & Hesham, A. (2023). The Strategic Calculus behind the Saudi-Iranian Agreemen: https://www.thecairoreview.com/essays/the-strategic-calculus-behind-the-saudi-iranian-agreement/
Gering, T. (2023). Full throttle in neutral: China’s new security architecture for the Middle East: https://www.atlanticcouncil.org/in-depth-research-reports/issue-brief/full-throttle-in-neutral-chinas-new-security-architecture-for-the-middle-east/
Sheikh, M. S. (2023). Exploring the Possibility of a Saudi-Iran Alliance: https://mepc.org/commentary/exploring-possibility-saudi-iran-alliance
Storm Genie. (2024). Examining the impact of Iran-Saudi Arabia relations on the security of the West Asian region 2023-2024. Retrieved from [https://storm.genie.stanford.edu/article/examining-the-impact-of-iran-saudi-arabia-relations-on-the-security-of-the-west-asian-region%0A2023-2024-1335010](https://storm.genie.stanford.edu/article/examining-the-impact-of-iran-saudi-arabia-relations-on-the-security-of-the-west-asian-region%0A2023-2024-1335010)
کلیدواژه‌ها
