نقش قدرت‌های بزرگ در تحولات حقوق بین‌الملل با تأکید بر روسیه و ایالات‌متحده آمریکا

برخی از صاحب‌نظران روابط بین‌الملل، مانند رئالیست‌ها، معتقدند حقوق بین‌الملل در راستای تحقق اهداف قدرت‌های بزرگ و در سایه آن شکل‌گرفته و رشد یافته است. بعبارتی قدرت‌های بزرگ نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل دادن، تثبیت و حمایت از حقوق بین‌الملل دارند. به‌منظور بررسی مسئله حاضر، این سؤال مطرح می‌شود که قدرت‌های بزرگ نظام بین‌الملل چگونه در تحولات حقوق بین‌الملل نقش‌آفرینی می‌کنند؟ به نظر می‌رسد قدرت‌های بزرگ با توسل به توانمندی‌های مختلفی که دارند، از طریق نهادسازی، شکل دادن به معاهدات و هنجار سازی نقش کلیدی در این زمینه ایفا می‌کنند. هدف مقاله حاضر بررسی نقش و عملکرد قدرت‌های بزرگ به‌ویژه روسیه و امریکا در چگونگی ایجاد و گسترش حقوق بین‌الملل است. در این راستا بر مبنای روش توصیفی-تحلیلی و با داده‌های تاریخی به نقش قدرت‌های بزرگ نظام بین‌الملل در ایجاد و گسترش حقوق بین‌الملل پرداخته شود.

The role of major powers in developments in international law; With an emphasis on Russia and the United States

Abouzar Omrani

Mohamadjafar Ariannezhad

Aliasghar Davoodi

ABSTRACT

Some Experts in International Relations, Such as Realists, Believe That International Law Has Been Formed and Developed in Order to Achieve the Goals of the Great Powers and in Its Shadow. In other words, the Great Powers Play a Decisive Role in Shaping, Consolidating and Protecting International Law. In Order to Examine the Present Issue, the Question Arises as to How the Great Powers of the International System Play a Role in the Evolution of International Law. The Great Powers Seem to Play a Key Role in This by Resorting to the Various Capabilities They Have, Through Institutionalization, the Formation of Treaties and the Normalization The Purpose of This Article Is to Examine the Role and Function of Major Powers, Especially Russia and the United States, in How International Law Is Created and Promoted. In This Regard, It Is Tried to Examine the Role of International Powers in the Creation and Expansion of International Law on the Basis of a Descriptive-Analytical Method and Using Historical Data.

Keywords: International Law, International Organizations, Great Powers, United States of America, Russia.

.فهرست منابع

اسمعیل زاده ملاباشی، پرستو، عبدالهی، محسن، زمانی، قاسم (1396)، «حملات سایبری و اصول حقوق بین‌الملل بشردوستانه (مطالعه موردی: حملات سایبری به گرجستان)»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 47، شماره 2، صص 559-537.

امینیان، بهادر، صانعیان، علی (1396)، «دیپلماسی اجبارآمیز و حقوق بین‌الملل: با تأکید بر نقش شورای امنیت»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 31، شماره 2، صص 31-7.

ایزدی، علی (1394)، «نگاهی تطبیقی به اجرای حقوق بین‌الملل در محاکم ملی»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 45، شماره 3، صص 529-497.

آزادبخت، فرید (1389)، پارادایم میان‌رشته‌ای حقوق بین‌الملل: یک بررسی سیستمی با روابط بین‌الملل، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دوره سوم، شماره اول، صص 171-135.

پورهاشمی، سید عباس (1385)، «جانشینی دولت‌ها در قلمرو معاهدات»، مجله حقوق تطبیقی، دوره جدید، شماره 1، صص 38-56.

جلالی، محمود، آقا حسینی، علی (1395)، حقوق بین‌الملل فضا و ضرورت حفظ محیط‌زیست فضایی، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 46، شماره 3، صص 726-695.

جوینر، کریستوفر (1387)، حقوق بین‌الملل در قرن بیست و یکم، ترجمه عباس کدخدایی و امیر ساعد وکیل، تهران، نشر میزان.

حسینی، محمد (1392)، «لزوم اتکا بر حقوق نرم در راستای توسعه و نهادینه‌سازی حقوق بین‌الملل فضای ماورای جو»، تحقیقات حقوقی آزاد، سال ششم، شماره 22، صص 29-2.

خضری، رویا، (1388)، «سیاست اروپا در قبال نقش امریکا در چارچوب مناسبات فرا آتلانتیک: هژمون لیبرال یا امپریالیستی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و سوم، شماره 2، صص 449-474.

دان، تیم، اشمیت، برایان (1388)، جهانی‌شدن سیاست: روابط بین‌الملل در عصر نوین (زمینه تاریخی، نظریه‌ها، ساختارها و فرآیندها)، ترجمه ابوالقاسم راه چمنی و دیگران، تهران، انتشارات ابرار معاصر.

در آینده، روح‌الله، احمدی، حمید (1397)، «سیاست روسیه در بحران سوریه و پیامدهای آن بر منافع ملی ایران»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال یازدهم، شماره 44، صص 95-69.

دوئرتی، جیمز و رابرت فالتزگراف، (1384)، نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل، ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران: نشر قومس.

دهشیری، محمدرضا، گلستان، مسلم (1395)، «الگوی رفتاری قدرت‌های بزرگ در مدیریت بحران بین‌المللی سوریه در نظام تک-چندقطبی»، فصلنامه تحقيقات سياسي بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهرضا، شماره 27، صص 38-1.

ذاکر حسین، عبدالرحیم (1369)، «تاریخ تحولات حقوق بین‌الملل دریاها»، مجله کانون وکلا، شماره 153-152، صص 212-116.

ذاکریان، مهدی، مهدوی فر، راضیه (1395)، «مسئولیت هژمونیک و موضع امریکا در برابر مسئولیت حمایت در نظام بین‌الملل»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال دوازدهم، شماره 1، صص 70-41.

رضائی، مسعود (1395)، «شبیه‌سازی اقدام نظامی امریکا علیه سوریه در چارچوب ملاحظات حقوق بین‌الملل»، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره هشتم، شماره 2، صص 33-2.

ساعد، نادر (1381)، معاهده و سازمان منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای: از آمیزه‌های سیاسی تا آموزه‌های حقوقی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 58، صص 228-199.

ساعد، نادر (1395)، حقوق بین‌الملل معاصر، نظریه‌ها و رویه‌ها، تهران، انتشارات خرسندی.

ساندرز، فیلیپ (1388)، دنیای بی‌قانون، امریکا، قانون‌گذاری جهانی و قانون‌شکنی، ترجمه اصغر دستمالچی، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.

شمسایی، محمد، (1391)، «سازمان تجارت جهانی و نظم حقوقی بین‌المللی»، فصلنامه پژوهش حقوق، سال چهاردهم، شماره 37، صص 68-41.

عبدالهی، محسن، حسینی، سید محمد (1394)، «مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها برای زباله‌های فضایی و سازوکارهای حل‌وفصل اختلاف‌های ناشی از آن‌ها»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 45، شماره 4، صص 562-533.

فرانکل، جوزف، (1372)، نظریه معاصر روابط بین‌الملل، ترجمه وحید بزرگی، تهران: نشر اطلاعاتی.

قنبرلو، عبدالله (1385)، «ثبات هژمونیک در استراتژی اقتصادی- امنیتی امریکا»، مطالعات راهبردی، شماره 4، صص 901-933.

قوام، عبدالعلی، (1381)، اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، تهران، انتشارات سمت.

کک دین (1382)، حقوق بین‌الملل عمومي، جلد 2، ترجمه حسن حبيبی، انتشارات اطلاعات.

محمودی، سید هادی (1390)، «تأثير فناوری‌های علمي بر توسعه و تحول حقوق بین‌الملل فضايي»، فصلنامه پژوهش حقوق، سال سیزدهم، شماره 32، صص 328-29.

مدنی، جلال‌الدین (1374)، حقوق بین‌الملل عمومی و اصول روابط بین‌الملل، جلد اول، تهران، نشر همراه.

مصفا، نسرین، ابراهیمی، نبی‌الله (1387)، «جایگاه حقوق بشر در نظریه‌های روابط بین‌الملل»، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، شماره 4، صص 277-259.

موسوی شفائی، مسعود (1391)، «تأسیس بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیایی»، گزارش راهبردی، شماره 33، معاونت پژوهش‌های سیاست خارجی مركز تحقیقات استراتژیک.

موسی زاده، رضا (1395)، «راهبرد نوين قانون‌گذاری در حقوق بین‌الملل با تأكيد بر تحول مفهوم رضايت دولت‌ها: بررسى موردى توافق بین‌المللی 2015 پاريس»، فصلنامه پژوهش‌های روابط بين‌الملل، دوره نخست، شماره 19، صص 277-249.

موسی زاده، رضا، خسروی، بهنام (1394)، «بریکس و نهادسازی بین‌المللی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و نهم، شماره 4، صص 145-111.

میرزایی، سید احمد، صالحی، علی، سعیدی، سعید (1395)، «بررسی تهدیدهای پیش‌نویس موافقت‌نامه امنیت سایبری از منظر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه امنیت پژوهی، سال پانزدهم، شماره 53، صص 118-87.

نواده توپچی، حسین (1386)، «رژیم حقوقی فضای ماورای جو زمین و چالش‌های پیش روی آن»، مجله راهبرد، شماره 46، صص 338-305.

والتز، سوزان (1382)، «احیا و بازسازی اعلامیه جهانی حقوق بشر»، ترجمه عباس خلجی، مجله دانشکده علوم انسانی، سال چهاردهم، شماره 61، صص 193-162.

الهویی نظری، حمید (1392)، حقوق بین‌الملل عمومی، تهران، نشر دادگستر.

Bellamy Alex. J (2006), Preventing Future Kosovos and FuturerWandas: the Responsibility to protect after the 2005 World Summit", Carnegie Council, at: http://www.cceia.org/media/Bellamy_Paper.pdf.,

Hachigian, Nina (ed) (2014), the U.S.-China Relationship in Ten Conversations, Oxford: Oxford University Press.

Herbert, Anne(1996), "Cooperation in international relations: a comparison of keohane, haas and franck", Berkeley Journal of International Law, Vol, 14, No, 1, pp: 222-238.

Maogoto J.N & Freeland S (2007), "Space Weaponization and the United Nations Charter Regim on Force: A Thick Legal Fog or a Receding Mist?",

Mohammedi, Adlene, (2019). “La stratégie russe en Syrie : de la fermeté à la prudence”, hestia.hypotheses.org, novembre 2019. https://hestia.hypotheses.org/1225

Rotmann ,Philipp, Kurtz, Gerrit & Brockmeier, Sarah (2014), "Major Powers and the Contested Evolution of a Responsibility to Protect", Conflict, Security, Development, Vol. 14, No. 4, Available at: http://dx.doi.org/10.1080/146788.

Singh, Naina (2017),"Engaging the Neighbours: China’s Diverse Multilateralism in Central Asia", Research Intern, Institute of Chinese Studies, Delhi, No, 4.

Stahn, Carsten (2007), "“Responsibility to Protect: Political Rhetoric or Emerging Legal Norm?” The American Journal of International Law, Vol, 1, No, 1, pp: 99-120.