سیاست تطبیقی روسیه در بحران قره‌باغ و اوکراین

با فروپاشی شوروی سیاست خارجی روسیه بر محور جغرافیای پیرامونی آن شکل گرفت و بنابراین تحولات در جمهوری‌های تازه شکل‌گرفته با مسائل امنیتی و راهبردی این کشور گره‌خورده است. اوکراین و منطقه قفقاز جنوبی به‌عنوان مناطق استراتژیک روسیه در خارج نزدیک هستند که از دیدگاه مقامات روسی هرگونه تحولاتی در این مناطق رابطه مستقیم با منافع این کشور دارد. از همین رو آغاز درگیری نظامی آذربایجان و ارمنستان بر سر قره‌باغ و تلاش اوکراین برای پیوستن به غرب و ناتو موجب شده است تا روسیه راهبردهای خود را بر محور این تحولات قرار دهد. در این پژوهش سؤال اصلی این است که راهبردهای سیاست خارجی روسیه در قبال قره‌باغ و اوکراین چگونه قابل تبیین است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که روسیه با در نظر گرفتن خطر غرب‌گرایی ارمنستان و اوکراین تلاش داشته است تا به‌عنوان نیروی صلح بانی در قفقاز و بازدارندگی از طریق تهاجم نظامی علیه اوکراین رویکرد تهدیدآمیز دو کشور علیه منافع ملی خود را مرتفع کند. در همین خصوص نقش برداشت‌ها و نگرش‌های روسیه نسبت به دو بحران از اهمیت قابل‌توجهی نیز برخوردار است.

Knowledge of political interpretation

Vol 3, No 10, Winter 2022

ppt 130-154 Received: 03, NOV, 2021

Accepted: 09 FEB, 2022

Russia's Comparative Policy In the crisis of

Nagorno-Karabakh and Ukraine

Ali zare [1]

Afshin Zargar [2]

Abstract

With the collapse of the Soviet Union, Russia's foreign policy was based on its geography, and so developments in the newly formed republics were tied to its security and strategic issues. Ukraine and the South Caucasus region are close as Russia's strategic regions abroad, and from the Russian authorities' point of view, any developments in these regions are directly related to the country's interests. Therefore, the beginning of the military conflict between Azerbaijan and Armenia over Nagorno-Karabakh and Ukraine's efforts to join the West and NATO have led Russia to focus its strategies on these developments. The main question in this study is how to explain Russia's foreign policy strategies towards Nagorno-Karabakh and Ukraine? The findings of the study show that Russia, given the threat of Westernization of Armenia and Ukraine, has tried to overcome the two countries' threatening approach against their national interests as a peacekeeping force in the Caucasus and deterrence through military aggression against Ukraine. In this regard, the role of Russia's perceptions and attitudes towards the two crises is also of considerable importance.

Keywords: Nagorno-Karabakh, Ukraine, Russia, Structural Architecture, Foreign policy

[1]M.Sc. Student of Political Science, Islamic Azad University, Shiraz Branch, Iran

A.zare.midjani@gmail.com

[2]Assistant Professor, Faculty Member, International Relations Department; Karaj unit; Islamic Azad university; Karaj; iran. A.zargar@kiau.ac.ir

منابع

احمدی، ژیلا؛ زرگر، دکتر افشین؛ سلطانی، دکتر فخرالدین (1399)، بررسی تطبیقی سیاست خارجی جمهوری گرجستان و جمهوری ارمنستان؛ تمایل به غرب یا شرق! (2008-2020)، نشریه مطالعات بین‌المللی، پاییز 1399، شماره 66، صص 76-53

آقا حسینی، علیرضا؛ امام جمعه زاده، سید جواد؛ فروغی، عاطفه (1392)، مطالعه‌ی سیاست خارجی روسیه در بحران داخلی سوریه از منظر سازه‌انگاری (2011 تاکنون)، فصلنامه‌ی پژوهش‌های راهبردي سیاست، سال دوم، شماره 7، زمستان 1392، شماره پیاپی 37، صص 186-166

حبیبی، محسن؛ بخشایشی اردستانی، احمد؛ طباطبایی پناه، سید علی؛ شیرزاد، حمیدرضا (1399)، موانع منطقه‌ای بازیابی قدرت فدراسیون روسیه در دوره دوم پوتین، از سال ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۱۹، نشریه علوم سیاسی دانشگاه آزاد کرج، زمستان 1399، شماره 53، صص 157-137

خاشع، جعفر، (1389). نشست لیسبون و دورنمای روابط روسیه –ناتو، مرکز بین‌المللی مطالعات صلح.

خیری، مصطفی (1397). «روسیه و مناقشه قره‌باغ»، فصلنامه آسیای مرکزی، دوره 5، شماره 102، تابستان، صفحات 97-123.

داودی، علی‌اصغر (1391)، امنیت از نگاه مكتب سازه‌انگاری، فصلنامه مطالعات سیاسي سال چهارم، شماره 11، تابستان 1931، صص 50-29

درآباد، ق. ن (29/09/1399) تحرکات معنادار روسیه در قره ‌باغ کوهستان قابل دسترس در: https://madaresharghi.ir/?p=27962

ربیعی، حسین؛ متقی دستنایی، افشین؛ امیر احمدیان، بهرام؛ محمدهیودی، محمدرضا (1399)، تحلیل راهبرد فدراسیون روسیه در قبال همسایگان از منظر جغرافیای استراتژیک، نشریه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، پاییز 1399، دوره 52، شماره 3، صص 849-833

رشیدی، احمد (1395)، رهیافت‌های متعارض در سياست خارجي روسيه، مطالعات اوراسياي مركزي، دوره 9، شماره 2، پاييز و زمستان 1395، صص 267-249

رشیدی، احمد؛ ملکی، ماری (1398). «منافع روسیه و بحران‌های منطقه قفقاز جنوبی»، سیاست و روابط بین‌الملل، دوره 3، شماره 5، بهار، صفحات 47-68.

رضاپور، مهرداد؛ شوهانی، احمد (1400)، تغییر راهبردهای روسیه در خاورمیانه پسا داعش، نشریه پژوهش‌نامه ایرانی سیاست بین‌الملل، پاییز و زمستان 1400، شماره 19، صص 117-93

سیمبر، رضا؛ رضاپور، دانیال (1398). «قدرت نرم روسیه در خارج نزدیک: ابزارها و چالش‌ها»، فصلنامه آسیای مرکزی، سال 5، شماره 104، زمستان، صفحات 61-91.

صباغیان، علی؛ رسولی، رویا (1400)، تحلیل پایداری روابط انرژی روسیه و اتحادیۀ اروپا پس از بحران اوکراین از دیدگاه نظریۀ وابستگی متقابل، نشریه مطالعات اوراسیای مرکزی، بهار و تابستان 1400، دوره 14، شماره 1، صص 201-180

صدیق، میر ابراهیم (1399)، سیاست خارجی ایالات متحده امریکا: با تاکید بر بحران اوکراین، نشریه پژوهش های سیاسی و بین‌المللی، پاییز 1399، شماره 44، صص 21-1

فلاحت پیشه، حشمت‌الله، شربتی، وحید، مظفری، محمدمهدی (1394). سیاست خارجی ترکیه در قفقاز جنوبی و منافع ایران و روسیه، پژوهش‌های راهبردي سیاست، سال 3، شماره 12، بهار، صفحات 37-60.

کرمی، جهانگیر (1400)، راهبرد امنیت لویاتانی: بازتاب محیط ژئوپلیتیک در اندیشه حکمرانی روسی، نشریه ژئوپلتیک، پاییز 1400، صص 69-31

کرمی، جهانگیر؛ کریمی، الهه (1400)، فرهنگ و امنیت ملی روسیه، نشریه سیاست دفاعی، پاییز 1400، شماره 116، صص 150-127

گنج خانلو، جواد (1398)، راهبرد سیاسی ایران در حل مساله قره‌باغ با تاکید بر تأمین منافع ملی، نشریه پژوهش در هنر و علوم انسانی، دی 1398، شماره 21، صص 46-35

مصلی نژاد، عباس (1392)، موازنه راهبردی و سیاست‌گذاری امنیتی روسیه در نظام بین‌الملل، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره‌ی 6، شماره 2.

مطلبی، مسعود؛ زینلی بادی، حسین (1398)، تأثیر بحران اوکراین بر روابط روسیه و اروپا، فصلنامه دانش تفسیر سیاسی، سال اول، شماره 1، پاییز 1398، صص 176-151

نجفی سیار، رحمان؛ ابراهیمی، حامد (1400)، آثار و پیامدهای توافقنامه آتش‌بس بحران 2020 قره‌باغ بر امنیت و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، نشریه روابط خارجی، پاییز 1400، شماره 51، صص 532-500

نصیرنیا، صادق (1395)، جایگاه پاکستان در رقابت منطقه‌ای ایران و عربستان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران، دی 1395

یزدانی، عنایت الله؛ موسایی، علی (1400)، نقش عوامل غیرمادی در الحاق شبه‌جزیره کریمه به روسیه، نشریه رهیافت های سیاسی و بین‌المللی، تابستان 1400، شماره 66، صص 180-153

Balci, B. (2020, 11 18). Retrieved from RUSSIA AND THE KARABAKH WAR. IS MOSCOW STILL THE GAME LEADER? https://www.sciencespo.fr/ceri/en/content/russia-and-karabakh-war-moscow-still-game-leader-0

Baunov, A. (2020, 10 09). Retrieved from Why Russia Is Biding Its Time on Nagorno-Karabak: https://carnegiemoscow.org/commentary/82933

Berls, R. (2021, JUN 13). Retrieved from The Roots of Russian Conduct: https://www.nti.org/analysis/articles/special-report-the-roots-of-russian-conduct-test/

Franco, E. (2018, AUG 13). Retrieved from Only Russia can solve the Nagorno-Karabakh conflict – but does it really want to? https://mycountryeurope.com/international-relations/only-russia-can-solve-the-nagorno-karabakh-conflict/

Gardner‌, H (2014), NATO, the EU‌, Ukraine‌, Russia and Crimea: the Reset that Was Never Reset, April, NATO Watch, Briefing Paper‌ No‌.49: Available at: http:www.natowatch‌.org‌.sites.default‌.files‌.briefing‌_paper_no_49_

HOUEIX, R. (2020, 11 12). Retrieved from Nagorno-Karabakh: 'Everyone benefits from Russia-brokered ceasefire deal except Armenia': https://www.france24.com/en/europe/20201112-nagorno-karabakh-everyone-benefits-except-armenia-from-russia-brokered-ceasefire-deal

Larsen, J. (2016, DEC). Retrieved from Russia is Stacking Both Decks in Armenia and Azerbaijan: https://gip.ge/russia-is-stacking-both-decks-in-armenia-and-azerbaijan/

Popescu, N. (2020, OCT 08). Retrieved from A captive ally: Why Russia isn’t rushing to Armenia’s aid: https://ecfr.eu/article/a_captive_ally_why_russia_isnt_rushing_to_armenias_aid/

Rodgers, J. (2020, NOV 10). Retrieved from Nagorno-Karabakh: For Russia, New Military Mission Follows Diplomatic Win: https://www.forbes.com/sites/jamesrodgerseurope/2020/11/10/nagorno-karabakh-for-russia-new-military-mission-follows-diplomatic-win/?sh=ffc158e3a624

Valiyev, A. (2021, AUG 23). Retrieved from Karabakh After the 44-Day War: Russian Peacekeepers and Patterns: https://www.ponarseurasia.org/karabakh-after-the-44-day-war-russian-peacekeepers-and-patterns/