بررسی عوامل پیدایی و تشدید قومیت‌گرایی و الگوهای مدیریت آن

در جوامعی که به لحاظ فرهنگی، متکثر و ناهمگون محسوب می‌شوند اقوام از مؤلفه‌های مهم و نیروی پیش برنده تحولات اجتماعی بوده‌اند. ازجمله مهم‌ترین تحولات، تشدید قوم‌گرایی درون مرزهای یک کشور است که می‌تواند تبعات سیاسی، امنیتی و اجتماعی مختلفی برجای بگذارد. در این میان سیاست‌هایی برای مدیریت در جوامع نامتجانس موردتوجه قرارگرفته است که مقاله حاضر با درک چنین اهمیتی سعی دارد به عوامل پیدایی و تشدید قومیت‌گرایی و الگوهای مدیریت آن بپردازد. از این نقطه‌نظر هدف پژوهش، دستیابی به پاسخی روشن در خصوص این پرسش است عوامل پیدایی و تشدید قومیت‌گرایی و الگوهای مدیریت آن چیست؟ پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی و تحلیلی و گردآوری به روش کتابخانه‌ای برای تحلیل تشدید قومیت‌گرایی سعی دارد به ترکیبی از چهار نظریه نوسازی، استعمار داخلی، روابط ضعیف و محرومیت نسبی بپردازد و درزمینه مدیریت نیز به الگوهای همانندسازی، تکثرگرایی و ادغام‌گرا خواهد پرداخت.

Abstract

In societies that are considered culturally diverse and heterogeneous, ethnic groups have been an important component and driving force of social change. One of the most important developments is the intensification of ethnicity within the borders of a country, which can have various political, security and social consequences. In the meantime, policies for management in heterogeneous societies have been considered and the present article, realizing such importance, tries to address the factors of emergence and intensification of ethnicity and its management patterns. From this point of view, the aim of the research is to obtain a clear answer to this question. What are the causes and intensification of ethnicity and its management patterns? The present study with a descriptive and analytical approach and library method to analyze the intensification of ethnicity tries to combine four theories of modernization, internal colonialism, weak relations and relative deprivation and in the field of management will deal with patterns of assimilation, pluralism and integration

Keywords: ethnicities, ethnicity, ethnic diversity, ethnic policy

منابع

احمدی، حمید (1378). قومیت و قوم‌گرایی در ایران. افسانه یا واقعیت، تهران : نشر نی.

امیر احمدی، هوشنگ؛شفیعی، حسن(1377)، قومیت و امنیت (تأثیر سیاست‌های قومی رژیم پهلوی در پیدایش جنبش‌های قومی دسته‌جمعی در ایران)، فصلنامه مطالعات راهبردی، تابستان 1377، پیش‌شماره دوم، صص234-207

بارسلطان، سیده رویا (1396)، بررسی عوامل مؤثر بر همگرایی قومیت‌ها با تأکید بر ساختار امنیت کشور ایران، علوم و فنون مرزی، شماره 13، صص 174-153

برومندزاده، محمدرضا؛ نوبخت، رضا (1393)، مروری بر نظریات جدید مطرح شده در حوزه مهاجرت، فصلنامه جمعیت، شماره 89 و 90، صص 90-73

جلالی، مهدی (1397)، بررسی تطبیقی هویت قومی و هویت ملی در میان دانش‌آموزان ترک آذری‌زبان و کردزبان )مطالعه موردی شهرستان میاندوآب(، فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، سال سیزدهم، شماره 37، زمستان 97،، صص 98-69

چلبی، مسعود (1382). جامعه‌شناسی نظم، تهران: نشر نی.

دشتی، تقی(1390)، مفهوم شناسی قومیت و امنیت قومی به‌عنوان عنصری از جامعه سیاسی (به همراه شاخص‌های علمی برای تشخیص میزان و شدن قومیت)، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، شماره نهم، زمستان 1390، صص150-141

دشتی، تقی(1390)، مفهوم شناسی قومیت و امنیت قومی به‌عنوان عنصری از جامعه سیاسی (به همراه شاخص‌های علمی برای تشخیص میزان و شدن قومیت)، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، شماره نهم، زمستان 1390، صص150-141

راجر ، مارتین (1377). سیاست قومی. مطالعات راهبردی، شماره 1.

ربانی، علی؛ ربانی، رسول؛ حسنی، محمدرضا(1390)، رابطه احساس محروميت نسبي با گرايش به هويت ملي (موردمطالعه: دانشجويان دانشگاه اصفهان)، فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، سال 22، پیاپی42، شماره دوم، صص94-67

رنجبر، مقصود (1384).معرفی و نقد کتاب: نظریه ناسیونالیسم، اثر اموت اوز کریملی، فصلنامه مطالعات ملی، سال ششم، شماره 4.

رنجبر، مقصود؛ اصلانی، مسعود؛ افراسیابی، هادی(1397)، بررسی و تحلیل نظام سیاست‌گذاری قومی در ایران، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال دوم، شماره 7، زمستان1397، صص145-113

زندی، ابراهیم (1380) بحران قومی و وحدت ملی: الگوی سیاست قومی در ج.ا.ا.، فصلنامه‌ فرهنگ اندیشه، سال اول، شماره سوم و چهارم.

صالحی امیری، سید رضا (1385)، مدیریت ‌منازعات ‌قومی ‌در ‌ایران، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام

طالبی و کریم زاده (1397)، هویت خواهی ‌و‌ منازعه ‌قومی ‌(ارائه چارچوبی تحلیلی)، ‌فصلنامه آفاق امنیت، سال یازدهم، شماره‌سی‌و‌نهم‌، تابستان 1397، صص102-67

غلامی شکارسرایی، محمدرضا (1395)،تحلیل گفتمان سیاست‌های قومی پس از انقلاب اسلامی (با تأکید بر دوره 1368-1376) ، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، دوره ششم، شماره20 ،پائیز95، صص 124-111

قیصری، نورالله؛ حسینی، سید مهدی(1392)، ابعاد و شاخص‌های امنيت پايدار؛ 1 مبتني بر مدل مهندسي همگرايي ملی، فصلنامه آفاق، سال پنجم، شماره بیستم، پاییز 1392، صص107-71

گار، تد رابرت (1378). اقلیت‌ها، ملی‌گراها و برخوردهای سیاسی، ترجمه: حمیدرضا کریمی، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره اول، پاییز.

گل‌محمدی، احمد(1383). جهانی‌شدن فرهنگ، هویت، تهران: نشر نی.

مجتهد زاده، پیروز 1381 جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران: انتشارات سمت

محمودی، ابوالقاسم و همکاران(1398). ارزیابی الگوهای سیاست‌گذاری و مدیریت قومی در ایران. فصلنامه مجلس و راهبرد، سال 26، شماره 99.

محمودی، ابوالقاسم؛ نویسنده: افضلی، رسول؛ ذکـی، یاشار؛ یزدان پناه، کیومرث(1398)، ارزیابی الگوهای سیاست‌گذاری و مدیریت قومی در ایران، مجلس و راهبرد » پاییز 1398 ، شماره 99، صص276-249

مقصودی، مجتبی (1379). فرهنگ، ارتباطات و تحولات قومی (بررسی نظری)، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم، شماره 6.

مقصودی، مجتبی (1380) ،تحولات قومی در ایران؛ علل و زمینه‌ها، چاپ اول، تهران: مؤسسه مطالعات ملی.

نواح، عبدالرضا؛ نبوي، سید عبدالحسین؛ حيدري، خيري (1396)، قوميت و احساس طرد اجتماعي، مخاطرات اجتماعي پيش رو (موردمطالعه، قوم عرب شهرستان اهواز)، جامعه‌شناسی ايران، دوره هفدهم، شماره 4، صص 104-74

هوشنگی، حمید (1396). سیاست‌گذاری عادلانه مدیریت تنوع قومی در جمهوری اسلامی ایران. پایان‌نامه مقطع دکتری، دانشگاه امام صادق (ع)، دانشکده معارف و علوم سیاسی.

منتظری، احمد؛ فقیه حبیبی، علی؛ بهنیا، مسیح (1398)،بررسی نسبت تنوع فرهنگی در ایران و حقوق بشر، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال نهم، شماره چهارم، زمستان 1398، صص225-189