تأثیر دیپلماسی علم و فن‌آوری بر قدرت ملی ایران در عرصه جهانی

پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر دیپلماسی علم و فن‌آوری بر قدرت ملی ایران در عرصه جهانی صورت گرفته است. در پاسخ به این سؤال که چه رابطه‌ای میان دیپلماسی علم و فن‌آوری و قدرت ملی ایران در عرصه جهانی با رویکرد شبکه‌ای وجود دارد؟، این فرضیه مطرح گردید که تولید علم و تحرک بخشیدن به دیپلماسی علم و فن‌آوری منجر به افزایش قدرت هوشمند (قدرت سخت و نرم) می‌شود و این امر منجر به افزایش قدرت ملی ایران در عرصه جهانی خواهد شد. روش پژوهش، تحلیل کیفی و در چارچوب رویکرد شبکه‌ای صورت گرفته است. با پیروزی انقلاب اسلامی و در راستای نهادینه شدن قدرت و نهادها، امور و ایده‌های مختلفی با تلاش محققان، اندیشمندان و تحلیل گران بروز و ظهور نمود. عرصه دیپلماسی و اشکال گوناگون آن ازجمله دیپلماسی علم و فن‌آوری از مواردی بودند که در سال‌های اخیر موردتوجه رهبری و نهادهای تصمیم گیر قرار گرفتند. یکی از راه‌های گسترش و نفوذ انقلاب اسلامی در سایر کشورها و افزایش قدرت ملی ایران، استفاده از ره‌آوردهای دیپلماسی علم و فن‌آوری است. درزمینه دیپلماسی علم و فن‌آوری ایران در آغاز راه است و در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته جهان، مسیرهای زیادی باید طی شود.

Knowledge of political interpretation

Vol 4, No 12, Summer 2022

ppt 30-53 Received: 03, NOV, 2022

Accepted: 09 FEB, 2022

The effect of science and technology diplomacy on Iran's national power in the world arena

Mohammadbagher Mokaramipour[1]

Mohammad Jafar Javadi Arjoumand[2]

Hadis Bagheri nia[3]

Hamid Jahan Ara[4]

Abstract

The present study aims to investigate the effect of science and technology diplomacy on Iran's national power in the world arena. In response to the question, what is the relationship between science and technology diplomacy and Iran's national power in the global arena with a network approach?, the hypothesis was raised that the production of science and the mobilization of science and technology diplomacy lead to an increase in smart power (hard power and soft this will lead to the increase of Iran's national power in the world arena. The research method is qualitative analysis in the framework of the network approach. With the victory of the Islamic revolution and in line with the institutionalization of power and institutions, various issues and ideas emerged with the efforts of researchers, thinkers and analysts. The field of diplomacy and its various forms, including the diplomacy of science and technology, were among the things that were noticed by the leadership and decision-making institutions in recent years. One of the ways to spread and influence the Islamic Revolution in other countries and increase Iran's national power is to use the achievements of science and technology diplomacy. In the field of science and technology diplomacy, Iran is at the beginning of the road and compared to the developed countries of the world, there are many ways to go.

Key words: diplomacy, science and technology, national power, network approach, global arena.

[1]Doctoral student of Political Science/Political Studies of the Islamic Revolution, Shahid University of Tehran, Tehran, Iran (corresponding author),Email; Bagher.mokarami.mokarami@ut.ac.ir

[2]Associate Professor and faculty member of the Department of Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran. Mjjavad@ut.ac.ir

[3]Ph.D. student of Political Science/Political Studies of Islamic Revolution, Shahid University of Tehran, Tehran, Iran. Hadisbagherinia@yahoo.com

[4]Master of International Relations, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. Hamidjahanara1370@gmail.com

منابع

تسلیمی، محمد؛ نوروزی، خلیل؛ مخدومی، احمد؛ هاجری، مهدی (1397). «مدل توسعه دیپلماسی علم و فناوری از منظر کارگزاران کشور»، راهبرد فرهنگ، سال 5، شماره 43، پاییز، صفحات 177-199.

حاجی رحیمی، محمود؛ ترکمانی، جواد (1382)، «بررسی نقش رشد بخش کشاورزی در رشد اقتصادی ایران»، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، دوره 11، شماره 41، بهار، صفحات 71-89.

حافظ نیا، محمدرضا (1379). مبانی مطالعات سیاسی، اجتماعی، جلد 1، قم: انتشارات سازمان حوزه‌ها و مدارس علمیه خارج از کشور.

حافظ نیا، محمدرضا؛ کاویانی، مراد (1383). افق‌های جدید در جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت.

ذوالفقاری، محمد؛ هاجری، مهدی (1396). «ارائه چارچوبی برای توسعه دیپلماسی علم و فناوری کشور به روش دلفی فازی»، سیاست علم و فناوری، سال 9، شماره 3، پاییز، صفحات 1-17.

زادگان، امیر محسن؛ حسینی، سید رسول (1390). «تأثیر دیپلماسی بر قدرت ملی ایران در عرصه‌ی جهانی»، مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، دوره 2، شماره 3، تابستان، صفحات 131-150.

سریع القلم، محمود (1390). مفهوم قدرت و عملکرد سیاست خارجی: مقایسه چین و ایران، روابط خارجی، سال 1، شماره 3، بهار، صفحات 49-74.

سریع القلم، محمود (1392). ایران و جهانی‌شدن: چالش‌ها و راه‌حل‌ها، چاپ پنجم تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.

صنيع اجلال، مريم (1396). «ديپلماسي علم و فناوري: راهبردي نو در توسعه کشورهاي اسلامي»، مطالعات سياسي جهان اسلام، دوره 6، شماره 3، پاییز، صفحات 193-215.

قدیمی، اکرم (1392). مطالعه و بررسی تطبیقی نقش دیپلماسی علم و فناوری در کشورهای جمهوری اسلامی ایران، آمریکا، پاکستان، ترکیه، ژاپن، کوبا، مالزی، هند، تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.

قديمي، اكرم (1396). «کارکرد ديپلماسي علم و فناوري در جمهوري اسلامي ايران و ایالات‌متحده آمريکا»، فصلنامه سياست، دوره 47، شماره 1، بهار، صفحات 139-157.

کاظمی، علی‌اصغر (1373). روابط بین‌المللی در تئوری و عمل، چاپ دوم، تهران: نشر قوس.

محسنی سهی، هدی سادات؛ محسنی سهی، فریبا سادات (1394). «تأثیر دیپلماسی علم و فناوری برافزایش قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران»، مدیریت در دانشگاه اسلامی، دوره 4، شماره 9، بهار و تابستان، صفحات 97-116.

موسوی زارع، سید جواد؛ زرقانی، سید هادی؛ اعظمی، هادی (1397). «بررسی و تحلیل جایگاه علم و فن‌آوری در قدرت ملی»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره 33، شماره 3، پاییز، صفحات ۸۸-۱۰۵.

میر کوشش، امیر هوشنگ (1397). «دیپلماسی علمی و فنّاوری و قدرت ملّی: مطالعه‌ی موردی آسیای مرکزی و قفقاز»، فصلنامه سیاست و روابط بین‌الملل، دوره 2، شماره 3، بهار، صفحات 129-146.

Chin, Warren (2019). Technology, War and the State: Past, Present and Future, International Affairs, 95 (4): 765–783. https://doi.org/10.1093/ia/iiz106

Domingues, Amanda & Henrique, Paulo (2018). Science Diplomacy as a Tool of International Politics: The Power of ‘Soft Power’, Brazilian Journal of International Relations, 6 (3): 1-18. https://doi.org/10.36311/2237-7743.2017.v6n3.09.p607

Flink, Tim (2020). The Sensationalist Discourse of Science Diplomacy: A Critical Reflection, The Hague Journal of Diplomacy, 15 (3): 359–370. https://doi.org/10.1163/1871191X-BJA10032

Green, Stocker & D.newth (2001); Consensus and Cohesion in Simulated. Social Networks. Journal of Artificial Societies and Simulation, 4, (4).

Legrand, T., Stone, D. Science diplomacy and transnational governance impact. Br Polit 13, 392–408 (2018). https://doi.org/10.1057/s41293-018-0082-z

Pries, Ludger (2005); Configurations of Geographical and Societal Spaces Global Network 5, 2 170-172.

Royal Society (2010). New Frontiers in Science Diplomacy: Navigating the Changing Balance of Power, 27 January. https://royalsociety.org/~/media/Royal_Society_Content/policy/publications/2010/4294969468.pdf

Shulman. P (1998); From Mohamad Ali to Gran Dmaroze, Discover, 19 (2), 885-988.

Teng T. K. Das. Bing – Shen G (2000): Instabilities of Strategic Perspective Organization Science, jan, feb ll, 10 pp 77-101.

Watts, D j and S.H. Strogatz (1998); Collective Dynamics of Small Word

Networks, Nature, 393, 440-452.

White Dulas R (2004); Network Analysis and Social Dynamics, Cybernetics and Systems: An International Journal 35: (173-192) 175-179.