قدرت هوشمند و ارتقای جایگاه منطقه ای ایران در غرب آسیا

قدرت هوشمند ترکیب هدفمند و هوشمندانه قدرت سخت (زور و اجبار) و نرم (اقناع و جذابیت) اسـت که بهره‌گیری از آن منجر به ارتقای توانایی‌های یک کشور در سیاست خارجی و کسب منافع ملی با هزینه و زمان کمتر است. این مسئله موجب شده است تا دولت‌ها تلاش کنند تا از ترکیب منابع نرم و سخت خود با توجه به شرایط مختلف به گونه‌های مختلفی استفاده کنند. با در نظر گرفتن تحولات پیرامونی کشور ایران در غرب آسیا و پیوند خوردن منافع ملی ایران با این تحولات این سؤال مطرح می‌شود که در راستای تحقق اهداف و منافع ملی جمهوری اسلامی نقش قدرت هوشمند در بهره‌گیری ایران در تحقق سیاست خارجی خود چیست؟ و سؤال فرعی این است که نقاط قوت و ضعف قدرت هوشمند ایران در محیط پیرامونی خود و با تأکید بر منطقه غرب آسیا چیست؟ یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که می‌توان با در نظر گرفتن اقدامات سخت و نرم ایران در محیط پیرامونی خود ازجمله در کشورهای عراق، بحرین، سوریه، لبنان بیان داشت که ایران در جهت دست‌یابی به نفوذ و مقابله با تهدیدات روزافزون از قدرت هوشمند (قدرت نرم و قدرت سخت) استفاده کرده است به‌طوری‌که اقدامات ایران در حوزه قدرت نرم توجه به ظرفیت فرهنگی، ظرفیت‌های گفتمانی، ظرفیت علمی، ارتباطات رسانه‌ای، ارتباطات گردشگری، جلوگیری از جنگ روانی بوده و در رفع سه چالش و تهدید عمده که شامل تهدید آمریکا و اسرائیل، جنگ‌های نیابتی و سلفی گری و تجزیه‌طلبی است از قدرت سخت خود به‌صورت هوشمند با اقداماتی چون تقویت قدرت نظامی، اعزام نیروهای مستشاری، تقویت گروه‌های نیابتی، مانورهای نظامی بهره برده است. همچنین تحریم‌ها و فشار اقتصادی به‌عنوان یکی از ابزارهای فشار سخت بر ایران از طریق اقتصاد مقاومتی و گسترش همکاری‌های اقتصادی موردتوجه قرارگرفته است.

Knowledge of political interpretation

Vol 5, No 15, Spring 2023

ppt 53-88 Received: 06, FEB, 2023

Accepted: 14, APR, 2023

Smart power and promotion of Iran's regional

position in West Asia

Vahid Ozeiri [1]

Seyed Rouholah Haj Zargar Bashi[2]

Abstract

Smart power is a purposeful and intelligent combination of hard (coercion and coercion) and soft (persuasion and attraction) power, the use of which leads to improving the capabilities of a country in foreign policy and obtaining national interests with less cost and time. This problem has caused governments to try to use the combination of their soft and hard resources in different ways according to different conditions. Taking into consideration the surrounding developments of Iran in West Asia and the connection of Iran's national interests with these developments, the question arises, what is the role of intelligent power in Iran's use of its foreign policy in order to achieve the goals and national interests of the Islamic Republic? And the secondary question is, what are the strengths and weaknesses of Iran's smart power in its surrounding environment and with an emphasis on the West Asian region? The findings of this research show that by considering Iran's hard and soft measures in its surrounding environment, including in the countries of Iraq, Bahrain, Syria, and Lebanon, it can be said that Iran in order to gain influence and deal with the ever-increasing threats of smart power (soft power) and hard power) so that Iran's actions in the field of soft power pay attention to cultural capacity, discourse capacity, scientific capacity, media communication, tourism communication, prevention of psychological war and in solving three major challenges and threats which include the threat of America and Israel It is proxy wars and Salafism and separatism. It has used its hard power in an intelligent way with actions such as strengthening military power, sending advisory forces, strengthening proxy groups, military maneuvers. Also, sanctions and economic pressure have been considered as one of the tools of hard pressure on Iran through resistance economy and expansion of economic cooperation.

Keywords: Iran, smart power, West Asia, soft power, hard power

[1]Master of International Relations, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

V.ozeiri@gmail.com

[2]Assistant Professor, Culture and Communication Research Institute, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran. R.zargarbashi@yahoo.com

منابع

احمدي، عباس. ايران، انقلاب اسلامي و ژئوپلیتیک شيعه. تهران: اندیشه‌سازان نور، 1390.

اربابی، قاسم؛ حاجی مینه، رحمت؛ کهرازه، یاسر (1400)، جایگاه بندر چابهار در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، نشریه پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، تابستان 1400، شماره 47

اسدی، علی‌اکبر (1393)، «ایران و امریکا در عراق: تنوع کنش‌ها»، فصلنامه روابط خارجی، سال ششم، شماره 4، صص 155-127.

اصل رکن‌آبادی، ایران (1396)، دیپلماسی هوشمند و همگرایی منطقه‌ای: ایران و جهان اسلام، رساله دکتری دانشگاه تهران

برنا بلداجي، سيروس. روابط جمهوري اسلامي ايران و عراق نوين چالش‌ها، فرصت‌ها و تهديدها. مجلس و پژوهش، سال 12، شماره 50-49 (1384).

بشارت، احسان؛ ارسلان بد، محمدرضا (1399)، بررسی سیاست‌های توسعه اقتصادی کشور کره جنوبی و استفاده از آن برای برآورد الگوی تجربی رشد اقتصادی در کشور ایران، سال دوم، شماره چهارم، تابستان 1399

جنیدی، رضا؛ ملائی، مسعود (1398)، راهبردهای مبتنی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در مقابله باقدرت هوشمند ایالات‌متحده آمریکا، نشریه راهبرد سیاسی، شماره 8، صص 89-65

جلیلی، محمد (1399)، نقش قدرت هوشمند در کارآمدی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه باقرالعلوم (ع)

حسینیان، روح‌الله، 1399، نقش شهید سلیمانی در تشکیل بسیج جهانی مستضعفین / روایتی از شجاعت حاج قاسم در عملیات مرصاد، پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 16 دی 1399، بازدید از سایت به تاریخ 26 بهمن 1399، قابل‌دسترس در:

https://www.shora-gc.ir/fa/news/7445

حیدری، جهانگیر (1398)، تحلیل عناصر و رفتارهای ژئوپلیتیک مؤثر بر محدودسازی و سد نفوذ کنش‌های منطقه‌ای داعش، دانش تفسیر سیاسی، سال اول، شماره 2، زمستان 1398، صص 45-21

دانش، اسماعیل (1398)، نقش شهدای مدافع حرم در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه افق‌های نو در فقه سیاسی، دوره 7، شماره 2، پاییز و زمستان 1398، صص 74-40

ساجدی، امیر (1396)، سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ؛ مطالعه موردی بحران سوریه و حمله موشکی امریکا، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال دهم، شماره 40، زمستان 1396. صص. 69-92.

ساداتی نژاد، سید محمد (1399)، نسبت صلح عادلانه با مکتب شهید سلیمانی و جبهه مقاومت، فصلنامه دانش تفسیر سیاسی، سال دوم، شماره 6، زمستان 1399، صص 168-142

صباغیان، علی؛ سروستانی، عباس (1394)، حج و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، شماره 33، صص 154-133

عرب پور، امیرحسین (1399)، شهید سلیمانی و تصویر فرامرزی گفتمان مقاومت، 16 دی 1399، قابل‌دسترس در سایت بنیاد هابلیان به آدرس: https://b2n.ir/717708.

عرب خدري، ساناز. ضرورت‌های توسعه گردشگري مذهبي در ايـران. ماهنامه خيمه، آبان 1387، شماره 46، 1387.

فتاحی اردکانی، حسین (زمستان 1398)، تبیین عناصر و مؤلفه‌های قدرت هوشمند حزب‌الله لبنان»، فصلنامه علمی مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال هشتم، شماره 4، پیاپی 23، صص 150-127

قرباني شیخ‌نشین، ارسلان و کار آزما، جواد (1391)، فصلنامه مطالعات ديپلماسي ايران؛ فرصت‌ها و تهديدها انقلاب اسلامي، سال نهم، شماره 28

محسنی، علی ؛ جاودانی مقدم، مهدی ؛ حاجی، محسن (1397)،تحول پارادایمی مفهوم قدرت و امنیت در عصر جهانی‌شدن و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام پاییز 1397، صص 208-181

قربی، سید محمدجواد (1394)، مؤلفه‌های الهام بخشی و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام: مطالعه سیاست‌های کلی برنامه ششم، نشریه پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال 4، شماره 4، 116-86

کوچکی، سجاد؛ محبی، افشار؛ سبزی، حسین (1396)، راهبردهای قدرت برتر دفاعی منطقه در حوزه نظامی بر اساس سند چشم‌انداز 4141 شمسی، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال پانزدهم، شماره 70، زمستان 1396، صص 73-54

گلشن پژوه، محمود رضا. نقش سازمان‌های اطلاعاتي در ارتقـاي قـدرت نرم كشور. فصلنامه مطالعات راهبردي، سال پانزدهم، شماره 2، تابستان،1391.

مجتهد زاده، پیروز 1381 جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران: انتشارات سمت

نای، جوزف (1389)، قدرت نرم ابزارهای موفقيت در سياست بین‌الملل، ترجمه‌ی مهدی توالفقاری و سید محسن روحاني، تهران: دانشگاه امام صادق (ع)

نجات، سید علی، موسوی، سید راضیه و صارمی، محمدرضا (۱۳۹۵)، «راهبرد عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران یمن»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال نهم، شماره ۳۳، صص 179-137

ابوالحسن شیرازی، حبیب اله؛ جعفری فر، احسان (1401)، سیاست خارجی ترکیه در بحران قره‌باغ از منظر قدرت هوشمند، 245- فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره دوازده، شماره پیاپی چهل‌وشش، صص 271-245

نظیف، طحان، 1399، خون شهید سلیمانی تأثیرات زیادی در سطح داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی داشت، 24 دی 1399، سایت شورای نگهبان، تاریخ بازدید 26 بهمن 1399، قابل‌دسترس در:

http://www.irdc.ir/fa/news/6497

Cevik, S. (2019, JUN 24). Reassessing Turkey’s Soft Power: The Rules of Attraction. altenatives, globale, local, political, vol. 44(1) pp50-71, 58. Retrieved from https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0304375419853751

FULTON, W. HOLLIDAY, J. & WYER, S. (2013). IRANIAN STRATEGY IN SYRIA. nstitute for the Study of War 2013.

Sullivan, M. (2014). hezbollah in syria. Institute for the Study of War.(2018). WORLD MIGRATION. International Organization for Migration (IOM).

https://farsi.alarabiya.net/iran/2022/01/21

https://paydarymelli.ir/fa/news/26499

https://www.alef.ir/news/4010425071.html

https://www.farsnews.ir/news/13990602000322

https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-50137940

https://www.csis.org/war-by-proxy

https://www.farsnews.ir/news/14010321000985