نویسنده
چکیده
در این مقاله‌ی کیفی، با روش توصیفی مترصد پاسخ به این سؤال بودیم که جامعه‌شناسان چه نقدهایی به جامعه‌شناسی وارد کرده اند؟ که برآیند آن بدین قرار شد؛ به نظر می‌رسد که نقد جامعه‌شناختی در قرن نوزدهم و از درون نقد روان‌شناسی به وجود آمده است؛ بنابراین، نه تنها خودِ جامعه‌شناسی، بلکه نقد جامعه‌شناختی نیز از ملازمان مدرنیته محسوب می‌شود. نقدی که از درون به مسایل خود و از بیرون به مسایل جامعه نهیب می‌زند. بنابراین، جامعه‌شناسی نه تنها یک اَمر مساله ساز، بلکه یک اَمر روشنگر و یک اَمر انقلابی است. لذا، تمامی اِیده‌های موجود در جامعه را به چالش می‌کشد، پس جامعه‌شناسی یک علم اعتراضی، به مثابه‌ی تجدیدنظرخواهی در همه‌ی اَرزش‌ها، عقاید، هنجارها و نمادهای جامعه است. در مجموع، جامعه‌شناسان معتقدند که این نقدها به جامعه‌شناسی وارد است؛ الف. چرا جامعه‌شناسی بر سر دو راهه‌ی ساختار- کنش؛ سوژه- اُبژه؛ عین-ذهن و فرد- جامعه متوقف شده است؟ ب. جامعه‌شناسی باید از حالت غیرتعهدی و کاسبکارانه خارج شود و به حالت تنویری و روشنگری تبدیل شود؛ تا بتواند علل مسایل و دگرگونی‌های مختلف را در جامعه و کنشگران دریابد تا بتواند آن‌ها را حل و فصل کند. ج. امروزه مهم‌ترین رسالت جامعه‌شناسی فهم علل نگرانی و حالت بی‌تفاوتی و دلمردگی عمومی در جامعه است. د. جامعه‌شنان باید در بین سه نقش، حاکم، مشاور حاکم و پژوهشگر، از نقش مشاور حاکم دوری کنند و نقش پژوهشگر را انتخاب کنند؛ زیرا نقش مشاورحاکم، باعث می‌شود تا جامعه‌شناس، صداقت فکری و اخلاقی خودش را حفظ نکند. اما نقش پژوهشگر باعث می‌شود تا جامعه‌شناس به وظیفه‌ی اصلی خودش که همانا، رواج عقلانیت، روشنگری افکار عمومی، بسط آگاهی و کمک به تکوین، استقرار و حفظ دموکراسی است، عمل کند.
Knowledge of political interpretation
Vol 5, No 18, Winter 2023
ppt 1-34 Received: 24, OCT, 2023
Accepted: 04, FEB, 2024
Exploring sociologists' critiques of sociology
Siyavash mousavi Rakati.
Abstract
In this qualitative article, we tried to answer the question, what criticisms have sociologists brought to sociology with the descriptive method? The result of which was as follows; It seems that sociological criticism was born in the 19th century and from the psychological criticism; Therefore, not only sociology itself, but also sociological criticism is considered a part of modernity. Criticism that criticizes its own problems from the inside and society's problems from the outside. Therefore, sociology is not only a problematic issue, but also an enlightening issue and a revolutionary issue. Therefore, it challenges all the ideas in the society, so sociology is a protest science, as a revision in all the values, opinions, norms and symbols of the society. In general, sociologists believe that these criticisms are relevant to sociology; a. Why sociology on the two paths of structure-action; subject-object; Is the mind-mind and individual-society stopped? b. Sociology should get out of the non-committal and commercial mode and turn into the enlightening mode; To be able to find out the causes of various problems and changes in the society and activists so that he can solve them. J. Today, the most important mission of sociology is to understand the causes of concern and general indifference and despondency in society. d. Among the three roles, the ruler, the ruler's advisor and the researcher, sociologists should avoid the role of the ruler's advisor and choose the role of the researcher; Because the role of the ruler's advisor makes the sociologist not maintain his intellectual and moral integrity. But the role of the researcher makes the sociologist fulfill his main duty, which is to spread rationality, enlighten public opinion, expand awareness and help to develop, establish and maintain democracy.
key words: Society, criticism, sociologists, sociology, researcher, democracy
منابع
کوزر، لوئیس آلفرد، (1382)، زندگی و اندیشه‌ی بزرگان جامعه شناسی، ترجمه‌ی محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی.
استونز، راب، (1379)، متفکران بزرگ جامعه شناسی، ترجمه‌ی مهرداد میردامادی، تهران، نشر مرکز.
ریتزر، جورج، و دیگران، (1390)، نظریه‌ی جامعه‌شناسی مدرن، ترجمه‌ی خلیل میرزایی و عباس لطفی زاده، تهران، انتشارات جامعه‌شناسان.
دیلینی، تیم، (1387)، نظریه‌های کلاسیک جامعه‌شناسی،ترجمه‌ی بهرنگ صدیقی و دیگران، تهران، نشر نی.
باومن، زیگموند، (1388)، اشارات‌های پست مدرنیته، ترجمه‌ی حسن چاوشیان، تهران، انتشارات ققنوس.
هنیش، ناتالی، (1389)، جامعه شناسی نوربرت الیاس، ترجمه‌ی عبدالحسین نیک گوهر، تهران، نشر نی.
سیدمن، استیون، (1390)، کشاکش آراء در جامعه شناسی، ترجمه‌ی هادی جلیلی، تهران، نشر نی.
میلز، چارلز رایت، (1389)، بینش جامعه شناختی، ترجمه‌ی عبدالمعبود انصاری، تهران، نشر شرکت سهامی انتشار.
دریفوس، هیوبرت، (1389، میشل فوکو؛ فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک، ترجمه‌ی حسین بشیریه، تهران، نشر نی.
تنهایی، حسین ابوالحسن، (1391)، بازشناسی تحلیلی نظریه‌های مدرن جامعه‌شناسی در مدرنیته‌ی در گذار، تهران، نشر علم.
تنهایی، حسین ابوالحسنی، (1387)، نظریه‌های جامعه‌شناسی، مشهد، مرندیز.
کهنمویی پور، ژاله، (1389)، نقد جامعه‌شناختی و لوسی ین گولد من، تهران، انتشارات علمی فرهنگی.
بوردیو،پی‌یر، (1391)، تمایز؛ نقد اجتماعی قضاوت های ذوقی، ترجمه‌ی حسن چاوشیان، تهران، نشر ثالث.
بونویتز، پاتریس، (1390)، درس‌هایی از جامعه شناسی پی‌یر بوردیو، ترجمه‌ی جهانگیر جهانگیری و دیگران، تهران نشرآگه.
بوردیو، پی‌یر، (1389)، نظریه‌ی کنش؛ دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ترجمه‌ی مرتضی مردیها، تهران، انتشارات نقش و نگار.
کلیدواژه‌ها
