تحولات سیاسی افغانستان و روابط آن با ایران پس از روی کار آمدن طالبان

رابطه حکومت افغانستان و گروه طالبان فرازو نشیب‌های بسیاری را سپری کرده است. با قدرت رسیدن طالبان در سال 2021 تأثیر این گروه بر سیاست کشورهای همسایه با افغانستان می‌تواند با رویکردهای متفاوتی باشد. حال این مقاله، به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که سیر تحولات سیاسی در افغانستان و قدرت‌یابی طالبان چه تأثیری بر سیاست ایران در قبال افغانستان خواهد داشت؟ این پژوهش با استفاده از روش اسنادی - کتابخانه‌ای گردآوری‌شده است. یافته‌های پژوهش، نشان می‌دهد قدرت‌یابی طالبان و تحولات پس‌ازآن، به‌طور قابل‌توجهی بر روابط ایران و افغانستان تأثیرگذار بوده است. این تحولات، چالش‌های جدیدی را پیش روی روابط دو کشور قرار داده و منجر به پیچیدگی بیشتر این روابط تحت تأثیر مسائل امنیتی، توزیع قدرت در افغانستان و عوامل فرهنگی و محیط زیستی شده است.

Knowledge of political interpretation

Vol 6, No 159, Spring 2024

                                                      ppt 106-130 Received: 06, FEB, 2024

                                                                                          Accepted: 14, MAY, 2024

Afghanistan's political developments and its relations with Iran (after the Taliban came to power)

Amir Hoshang Mir Choosesh

Reza Sayad Rashvanlou

Ali Mohammadzadeh

Abstract

The Relationship between the Afghan Government and the Taliban Group has experienced many ups and downs. With the Taliban's rise to power in 2021, the group's influence on the policies of Afghanistan's neighboring countries, including Iran, has been subject to varying approaches. This paper seeks to answer the question of how the political developments in Afghanistan and the Taliban's seizure of power will impact Iran's policy towards Afghanistan. This research has been conducted using a documentary-library method. The findings of the research indicate that the Taliban's rise to power and subsequent developments have had a significant impact on Iran-Afghanistan relations. These developments have posed new challenges to bilateral relations and led to greater complexities in these relations, influenced by security issues, power distribution in Afghanistan, and cultural and environmental factors.

Keywords:Political developments, Iran, Afghanistan, Taliban and foreign policy

جهانبخش، محمدتقی؛ چگینی زاده، غلامعلی وکیوان حسینی، اصغر، (1401). "فرهنگ استراتژیک و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال افغانستان (1398 - 1358)"، فصلنامۀ مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، سال بیست و هشتم، شمارۀ 120، زمستان 1401، صص 54 – 25.

حسینی، سردار، (1379). طالبان تهدیدی برای امنیت جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردي، سال سوم، شماره اول و دوم، شماره پیاپی ۷ و ۸، بهار و تابستان 1379.

داودی، مائده، (1402). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات افغانستان؛ موردمطالعه: ظهور مجدد طالبان، مطالعات سیاسی جهان اسلام، مقاله پژوهشی، سال دوازدهم، شماره ۱، شماره پیاپی ۴۵، بهار ۱۴۰۱، ۱۵۳-۱۲۹.

داودی، مائده؛ کیانی، داود؛ کیهان برزگر؛ (1402). قدرت‌یابی طالبان و رویکرد جمهوری اسلامی ایران، فصلنامۀ مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام، سال پنجم، شمارۀ شانزدهم، تابستان ۱۴۰۲.

سيد عبدالقدوس؛ (1380). "جنگ‌های طالبان" http://www.ariaye.org/ketab/syed.html

شفیعی سیف‌آبادی، محسن؛ (1400). فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران پس از خروج نیروهای آمریکا از افغانستان، فصلنامه علمی مطالعات قدرت نرم، سال یازدهم، شماره چهارم، شماره پیاپی 27، زمستان 1400.

شفیعی، نوذر؛ (1402). از همکاری تا منازعه: تحلیلی بر روابط ایران و طالبان، فصلنامه علمی رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، دوره ۱۴، شماره پیاپی، تابستان ۱۴02.

قوام، سید عبدالعلی؛ (۱۳۸۶). اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل. تهران: سمت، ۱۳۸۶.

کریمی فرد، حسین؛ (1400). تبیین سیاست خارجی ایران در قبال طالبان (2021-1996). فصلنامه خاورمیانه (علمی)، سال ۲8، شماره سوم، شماره پیاپی ۱۰۵، پاییز 1400.

مجنون پیله رود، رامین، (1397). آمریکا به دنبال هژمونی ازدست‌رفته خود در بالکان، خبرگزاری ایکنا:

http://www.iqna.ir/fa/news/3781641/

 مجنون پیله رود، رامین (1397). خباثت‌های ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران: در چهار بخش، خبرگزاری دفاع پرس:

http://www. defapress.ir/fa/news/333428/

مجنون پیله رود، رامین؛ (۱۴۰۲). طوفان الاقصی؛ طوفانی برای پایان نتانیاهو و حزب لیکود، فصلنامه آمریکا شناسی، مرکز مطالعات راهبردی آمریکا، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال پنجم، شماره ۲۳، آذر و دی ۱۴۰۲، ۷۵-۶۸.

https://ascenter.ir/1402/11/18/

مجنون پیله رود، رامین (1397). گام دوم؛ برنامه راهبردی و منشور تداوم انقلاب اسلامی در دو بخش، خبرگزاری دفاع پرس:

http://www. defapress.ir/fa/news/338581/

مجنون پیله رود، رامین؛ ) ۱۴۰۲). گفتمان مقاومت و تأثیر آن بر نظم جهانی، مجله ایرانی روابط بین‌الملل، زمستان ۱۴۰۲.

 B2n.ir/futurewargazaworld1403

 مجنون پیله رود، رامین (1397). نگاهی به دستاوردهای نظام در چهل‌سالگی انقلاب، خبرگزاری ایکنا:

http://www. iqna.ir/fa/news/3781643/

محمدخانی، علیرضا؛ (۱۳۸۸). تبیین رویکرد نوواقع‌گرایی در روابط بین‌الملل، فصلنامه مطالعات سیاسی، دوره 1، شماره 3، پاییز ۱۳۸۸، ۸۳-۱۱۰.

مرتضوي امامي زواره، سیدعلي؛ (1398). واکاوی سیاست خارجی ایران در برابر افغانستان، مركز مطالعات راهبردي روابط فرهنگي، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، سال پنجم، شماره دوازدهم، پاییز 1398، ۱-۲۷.

مهدوی، جعفر (1395). جامعه‌شناسی سیاسی طالبان، کابل: نشر سعید، ۱۳۹۵.

Koepke, B. (2013). Iran’s Policy on Afghanistan. Sweden: Stockholm

International Peace Research Institute.