دامنه شهروندی در جمهوری اسلامی ایران بر پایه نظریه شانتال موف

هدف از این مقاله، بررسی دامنه شهروندی در جمهوری اسلامی ایران برپایه نظریه شانتال موف است .پرسش اساسی این مقاله این است که در بررسی دامنه شهروندی در ایران بعد از انقلاب اسلامی با معیارهای شهروندی از منظر شانتال موف چه وجوه همخوانی‌ها و تفاوت‌هایی قابل شناسایی است ؟ بدین جهت با بهره گیری از رویکرد توصیفی تحلیلی و با استفاده از روش اسنادی و با گرداوری اطلاعات کتابخانه ای به این پرسش پاسخ داده شده است یافته های مقاله نشان می دهد، شهروندی در جمهوری اسلامی ایران گسترده شده است وبا اقداماتی که در حوزه رفع تبعیض صورت گرفته، دامنه شهروندی وسیع‌تر شده است، ولی همچنان با دامنه شهروندی شاناتال موف که در قالب دموکراسی رادیکال جای می‌گیرد، فاصله دارد. جایگاه زنان، اقلیت‌های مذهبی و قومی، مهاجران، کارگران، مطرودان اجتماعی و آوارگان ازنظر حقوق در قانون اساسی با مبانی شهروندی اسلامی ارتقا پیدا کرده ولی با معنای شهروندی موف که هویت یاب، چندسوژه و برساخته است، متفاوت است. تحقق شهروندی فرهنگی کامل در ایران به ترتیبات و پیش‌نیازهای اساسی نیاز دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها تعمیق شهروندی در فرهنگ عمومی است.

Abstract

The purpose of this article is to study the scope of citizenship in the Islamic Republic of Iran: according to Chantal Mouff approach. This study has been done with a discourse reflection on Chantal Mouff views, using documentary and descriptive-analytical method. The question is what are the similarities and differences between the scope of citizenship in Iran after the Islamic Revolution and the criteria of citizenship from the perspective of Chantal Mouff? In the Islamic Republic of Iran, measures have been taken to eliminate discrimination and the scope of citizenship has become a little wider, but it is still inconsistent with the scope of Mouff citizenship, which is part of radical democracy. In defining the scope of Mouff citizenship, all members of society, except traditionalists and fundamentalists, are considered citizens. Compared to Mouff citizenship, it can be said that citizenship has spread in the Islamic Republic of Iran, but in some cases it is still far from Mouff intended citizenship. The status of women, religious and ethnic minorities, immigrants, workers, social outcasts, and displaced persons has been elevated in the constitution in terms of Islamic citizenship, but differs from the meaning of Mouff citizenship, which is identifiable, multi-subject, and constructed. In general, it can be said that after the Islamic Revolution, there has been some kind of discrimination, however, the citizenship defined in the Islamic Republic of Iran, does not fit completely in the form of Mouff citizenship. Achieving full cultural citizenship in Iran requires basic arrangements and prerequisites, one of the most important of

which is the deepening of citizenship in public culture

Keywords: Citizenship, Islamic Republic of Iran, Chantal Mouff, Radical Democracy.

منابع 

احمدی طباطبایی، سیدمحمدرضا (1388). «حقوق شهروندی با تأکید بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه خط اول، سال 3، شماره 8، تابستان، صفحات 3-18.

ارسطو (1386). سیاست، ترجمه حمید عنایت، چاپ سوم، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.

اسدی، عباس؛ مجیدی، مصطفی (1397). «تحلیل گفتمان حاکم بر ساختار تبلیغاتی داعش»، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، دوره 7، شماره 24، بهار، صفحات 8-24.

براتعلی¬پور، مهدی (1383). شهروندی و سیاست نو فضیلت¬گرا، تهران: موسسه مطالعات ملی تمدن ایران.

حیدری، لادن؛ جلالی، محمد؛ صالحی، سیدرضا؛ جاوید، محمدجواد (1397). «نقش سیاسی شهروندان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و دیدگاه‌های ناظر بر آن»، فصلنامه حقوق پزشکی، سال 12، شماره 46، پاییز، صفحات 7-33.

دیکچ، مصطفی (1399). فضا به‌عنوان حالتی از تفکر سیاسی، ترجمه مجید ابراهیم پور، تهران: انتشارات فضا.

راولز، جان (1385). عدالت به‌مثابه انصاف، ترجمه عرفان ثابتی، تهران: انتشارات ققنوس.

رفیعی، سیدرضا (1396). «تحول و تکامل حقوق شهروندی از گذشته تا به امروز»، فصلنامه مطالعات حقوق شهروندی، سال 2، شماره 2، بهار، صفحات 1-21.

سلیمی، حجت؛ حاضر، جلیل (1397). «مطالعه تطبیقی جایگاه حقوق اقلیت‌ها در منشور حقوق شهروندی ایران و اعلامیه حقوق اقلیت‌های سازمان ملل متحد»، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 9، شماره 1، بهار و تابستان، صفحات 203-230.

صادقی فسا، سهیلا؛ عرفان منش، ایمان (1394)، «مبانی روش شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی»، فصلنامه راهبرد فرهنگ.

طاهری، محسن (1395). «نقد و بررسی جایگاه حقوق شهروندی در نظام حقوقی ایران با نگاهی به منشور حقوق شهروندی»، همایش ملی تبیین حقوق شهروندی، آذربایجان غربی.

عمیدزنجانی، عباسعلی؛ توکلی، محمدمهدی (1386). «حقوق بشر اسلامی و کرامت ذاتی انسان و اسلام»، فصلنامه حقوق، دوره 37، شماره 4، زمستان، صفحات 161-189.

عیوضی، محمدرحیم؛ باب گوره، سیدحسام الدین (1391). «تحول مفهوم شهروندی و ظهور شهروند جهانی»، فصلنامه سیاست، دوره 42، شماره 3، پاییز، صفحات 187-205.

کلی کیت، پیس (1381). «حقوق بشر و سازمان‌های بین‌المللی»، فصلنامه راهبرد، دوره 1، شماره 23، بهار، صفحات 1-30.

لیپست، سیمور مارتین (1383). دایره المعارف دموکراسی، ترجمه کامران فانی و نورالله مرادی، جلد دوم، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.

محسنی، فرید (1386). گفتمان سیاست جنایی قانون‌گذار در قانون احترام به آزادی‌های مشروع و حفظ حقوق شهروندی، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات.

مقصودی، مجتبی (1382). قومیت‌ها و نقش آنان در تحولات سیاسی سلطنت محمدرضا پهلوی، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

منصور، جهانگیر (1391). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، چاپ یکصد و یکم، تهران: نشر دوران.

منوچهری، عباس (1395). فراسوی رنج و رویا (روایتی دلالتی-پاردایمی-از تفکر سیاسی)، تهران: انتشارات موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.

موف، شانتال (1392). بازگشت امر سیاسی، ترجمه عارف اقوامی، تهران: انتشارات رخداد نو.

نظری، علی¬اشرف (1394). «چرخش مفهوم سیاست و بازآفرینی امر سیاسی: درک زمینه¬های هستی شناختی»، فصلنامه سیاست، دوره 47، شماره 1، بهار، صفحات 257-277.

ولوی، سعید؛ آهنگران، محمدرسول؛ آقایی بجستانی، مریم (1399). «حقوق شهروندی اسلامی در نظام جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر قاعده احسان»، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، سال 14، شماره 51، تابستان، صفحات 23-44.

هابرماس، یورگن (1384). جهانی‌شدن و آینده دموکراسی، ترجمه کمال پولادی، چاپ سوم، تهران: انتشارات نشرمرکز

Bellamy, Richard (2008). Citizenship: a Very Short Introduction, Oxford: University press.

DeVos, Patrick (2003). “Discourse Theory and the Study of Ideological (Trans-) formations: Analyzing Social Democratic Revisionism”, In Journal of Pragmatics, 13(1): 163-180. https://DOI:10.1075/PRAG.13.1.08VOS

Heater, Derek Benjamin (1999). What Is Citizenship?, Cambridge: Polity Press.

Kostakopoulou, Dora (1994). The Future Governance of Citizenship, Cambridge University Press (United States and Canada).

Laclau, Ernesto & Mouffe, Chantal (1985). Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics, Verso. London, New York.

Mcafee, Noelle (2000). Habermas,Kristeva and citizenship,cornell university press.

Miller, D (2000). Citizenship and National Identity, Cambridge: Polity Press.

Mouffe, Chantal (1993). The Return of The Political, London and New York: Verso.

Mouffe, Chantal (2005). On the Political, New York: Routledge.

Mouffe, Chantal (2007). Democratic Citizenship and the Political Community, London and New York: Verso.

Mouffe, Chantal (2018). For A Left Populism, London/ New York: Verso.

Mouffe, Chantal(1992). Dimensions of Radical Democracy: Pluralism, Citizenship, Community, by verso Publication in Great Britain.

Pocock, J. G. A (1995). The Ideal of Citizenship since Classical Times, in Theorizing Citizenship, Ronald Beiner, Albany: State University of New York Press.

Turner, Bryan & Hamilton, Peter (1994). Citizenship: Critical Concepts, Routledge (London and New York).