مدلسازی حل‌وفصل منازعات منطقه¬ای بر اساس رویکرد ژئوپلیتیک صلح‌آفرینی « مطالعه موردی: منازعه سوریه

موقعيت­هاي ژئوپلیتیک، رویکردهای کنشی ویژه­ای برای رویارویی با اختلافات و یا فرایندهای اختلاف آفرین داشته است. این رویکردها را می‌توان به دودسته‌ی رویکردهای سنتی و رویکردهای نوین دسته­بندی کرد. در رویکردهای سنتی، تصرف سرزمین، نظامی­گری، بازدارندگی، استفاده ابزاری از اقوام و مذاهب و در رویکردهای نوین صلح‌آفرینی، پایداری اکولوژی، رویکرد انتقادی و ژئوپلیتیک مقاومت در دستور کار قرار دارد که در فرایند حل‌وفصل اختلافات و منازعات از توان بالایی برای صلح­آفرینی و آشتی همگانی برخوردارند. درواقع رویکردهای صلح‌آفرینی بر منافع و نیازهای مشترک که زمینه­ساز همکاری و همگرایی است، تمرکز دارند. باگذشت شش سال از منازعه­ی طولانی و پیچیده­ی سوریه، رویکردهای سنتی ژئوپلیتیک در سه مقیاس (ملی، منطقه­ای و فرا منطقه‌ای)، از حل‌وفصل منازعه ناتوان بوده و کنش­های خصومت­آمیز و خشونت­آمیز همچنان قربانی می­گیرد. این مقاله به دنبال پاسخ­گویی به این سؤال است که چگونه می­توان با به‌کارگیری رویکردهای ژئوپليتيک، به حل‌وفصل منازعه­ی سوریه دست‌یافت به صورتی که منافع و رضایت تمام بازیگران برآورده شود؟ در پاسخ به این سؤال می­توان گفت به نظر می­رسد یافتن منافع مشترک میان بازیگران و کنشگران با اتخاذ رویکردهای ژئوپلیتیک صلح آفرین و غیر سنتی در مقیاس­های (ملی، منطقه­ای و فرا منطقه‌ای) می­تواند به حل‌وفصل منازعه سوریه بیانجامد. نتایج پژوهش حاکی از آن است سه رویکرد صلح جغرافیایی، ژئوپلیتیک انتقادی و ژئوپلیتیک مقاومت در حل‌وفصل منازعه­ی سوریه تأثیر بسزایی دارد و روش‌های برآمده از این رویکردها توان حل‌وفصل منازعه سوریه را دارد.

Knowledge of political interpretation

Vol 1, No 1, Autumn 2019

ppt 1-34

Received: 04, OCT, 2019

Accepted: 07, DEC, 2019

Modeling Regional Conflict Resolution Based on the Geopolitical Peacemaking Approach

(Case Study: Syrian Conflict)

Jahangir Heidari

Abstract

Geopolitical situations have specific action-oriented approaches to dealing with divergences or divergent processes. These approaches can be categorized into two traditional and new approaches. Traditional approaches as land occupation, militarization, deterrence, instrumental use of tribes and religions, and new approaches as peacebuilding, ecological sustainability, critical and geopolitical resistance, are powerful at forefront of the process of resolving disputes and conflicts. There is universal peace and reconciliation. Indeed, peacemaking approaches focus on the common interests and needs that underlie cooperation and convergence. Six years after the long and complex Syrian conflict, traditional geopolitical approaches at three scales (national, regional and trans-regional) have been unable to resolve the conflict, and hostile and violent actions continue to fall. This article seeks to answer the question of how to resolve the Syrian conflict by using geopolitical approaches so that the interests and satisfaction of all actors are met. To answer this question, it seems that finding common interests among actors and actors by adopting non-traditional and non-traditional geopolitical approaches at the national (regional, trans-regional) scales can resolve the conflict. Syria will lead. The results show that three approaches of geographical peace, critical geopolitics and resistance geopolitics have great impact on the resolution of the Syrian conflict and the methods derived from these approaches have potential to resolve the Syrian conflict.

Key words: Geographical Peace, Critical Geopolitics, Geopolitics of Resistance, Political Ecology, Conflic

منابع

- پیشگاهی فرد، زهرا؛ امیر قدسی (1388)؛ نقش‌آفرینی ضد ژئوپلیتیک در اندیشه‌های ژئوپلیتیکی، فصلنامه جغرافیایی آمایش، شماره 6

- حافظ¬نیا، محمدرضا (1385)؛ اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد، نشر پاپلی، چاپ اول

- حافظ¬نیا، محمدرضا؛ مراد کاویانی راد (1393)؛ فلسفه جغرافیای سیاسی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول

- دلاوری، ابوالفضل (1378)؛ بررسی ریشه¬های خشونت و بی¬ثباتی سیاسی در ایران، رساله دکتری دانشکده حقوق و علوم سیاسی.

- غنی، اشرف؛ کلر لاکهارت (2015)؛ سوریه و دوران گذار درس¬هایی از گذشته(اندیشه¬هایی برای آینده)، نشرکابل ترانزیشن

- قاسمی¬ورجانی، مهدی (1394)؛ گفتمان داعش تبیین ذهنیت سیاسی سلفیت تکفیری، تهران، نشر ستوس، چاپ اول 1394

- قربانی¬نژاد، ریباز (1392)؛ الگو یابی سرچشمه¬های ژئوپلیتیکی تنش در روابط کشورها (مطالعه موردی: آسیای جنوب غربی)، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس، مهر 1392

- کریمی¬پور، یدالله و همکاران (1394)؛ جغرافیا؛ نخست در خدمت صلح (نگرشی بر مناسبات ایران و همسایگان)، تهران، نشر انتخاب، چاپ اول

- لطفی سیداحمد و زهرا سادات شارق (1395)؛ بررسی مشروعیت عملکرد ائتلاف ضد داعش (دولت اسلامی عراق و شام) از منظر حقوق بین¬الملل، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 46، شماره 1، بهار 1395، صص: 201-179

- نیاکویی، سید امیر؛ علی‌اصغر ستوده (1394)؛ تأثیر منازعات داخلی سوریه و عراق بر مجموعه امنیتی خاورمیانه (2011-2015)، فصلنامه پژوهش¬های راهبردی سیاست، سال¬ چهارم، شماره 15، زمستان 1394، (شماره پیاپی 45)، صص 177-153

- هالستی، کی.جی (1390)؛ مبانی تحلیل سیاست بین¬الملل، ترجمه: بهرام مستقیمی و مسعود طارم، تهران: نشر وزارت امور خارجه، چاپ هفتم.

- Trt world research centre (2017); six years of war in Syria, political and humanitarian aspect, NR: 005, May 2017

- Dougherty ,James E. and Robert L. Pfaltzgraff(1981). Contending Theories of International Relations. publisher: Longman Higher Education. 608 pages

- Coser , Lewis (1956), The Functions of Social Conflict. New York: The Free Press

- Eran, O (2012); The United State in the Middle east: The Year in Review, in Strategic Survey for Israel: 2013-2012, Anat Kurz and Shlomo Brom, INSS

- The soufan group (december 2015); foreign fighters, an Updated Assessment of the Flow of Foreign Fighters into Syria and Iraq, New York, New York 10019, www.soufangroup.com

- Amir Weiner (1996); Making Sense of War, is published by Princeton University Press and copyrighted, © 2001, by Princeton, University Press

- Terriff, Terry(and others)(1999). Non-traditional security threats: The environment as a security Issue. In security Studies Today, Polity Press. Pp: 115-134

- ESI. European Stability Initiative (2017); THE REFUGEE CRISIS THROUGH STATISTICS, A compilation for politicians, journalists and other concerned citizens, 30 January 2017

- Dostal, Jörg Michael (2016); Transnational war in Syria: the Eisenhower doctrine in the 21st century? Romanian Political Science Review, vol. XVI, no. 2, 2016

- Grzyb Tomasz (2016); Daesh information campaign and its influence, results of the study, ISBN 978-9934-8582-1-5, PREPARED BY THE NATO STRATEGIC COMMUNICATIONS CENTRE OF EXCELLENCE January 2016.

- Linus Gustafsson & Magnus Ranstorp (2017); Swedish Foreign Fighters in Syria and Iraq, An analysis of open-source intelligence and statistical data, Swedish Defence University 2017, ISBN 978-91-86137-64-9

- European Union Terrorism Situation and Trend Report, (2017); www.europol.europa.eu

- Stein, Aaron (2016); Islamic State Networks in Turkey, Recruitment for the Caliphate, Atlantic Council, RAFIK HARIRI CENTER FOR THE MIDDLE EAST, OCTOBER 2016

- Anthony H. Cordesman with the Assistance of Max Markusen (2016); The Uncertain Metrics of the“War” Against ISIS in Iraq and Syria, Center for strategic and international studies, November 21, 2016

- https://www.ipcc.ch/report/ar4-pp890-897

- MAX FISHER (SEPT. 18, 2016); Straightforward Answers to Basic Questions About Syria’s War, https://www.nytimes.com/2016/09/19/world/middleeast/syria-civil-war-bashar-al-assad-refugees-islamic-state.html

- Charney, Craig (2015); “Maybe We Can Reach a Solution Syrian Perspectives on the Conflict and Local Initiatives for Peace, Justice, and Reconciliation, syria justice and accountability centre the hague, 2015

- ARK Group DMCC (2016); The Syrian conflict: A systems conflict analysis, February 2016

- ESI. European Stability Initiative (2017); THE REFUGEE CRISIS THROUGH STATISTICS, A compilation for politicians, journalists and other concerned citizens, 30 January 2017

- Mercy Corps Europe (2016); annual report and accounts for the year ended 30 June 2016,

- NRC’s humanitarian response, (JUNE 2016); Syria and Iraq crisis, Norwegian Refugee Council, June 2016

- Security Assessment in North Africa, (January 2016); Syria's Armed Opposition, A Spotlight on the 'Moderates', Dispatch No. 5, January 2016

- Lesch, David W. (2013); Obstacles to a Resolution of the Syrian Conflict, Harvard-NUPI-Trinity Syria Research Project, Publisher: Norwegian Institute of International Affairs, ISBN: 978-82-7002-338-7

- Amnesty international, Human Rights Watch, Syrian Network for Human Right, Syrian Observatory for Human Rights, Syrian Center for Policy Research, UNICEF (June 2016); Syria Crisis, humanitarian Results.